Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

ΑΠΟΚΡΙΕΣ


(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Η Πένα της Αττικής", Τεύχος 17, Φεβρουάριος 2015)

Η Αποκριά διαρκεί τρεις εβδομάδες και ξεκινά εξήντα ημέρες πριν το Πάσχα Ονομάζεται Τριώδιο. Ξεκινά με την Κυριακή «Τελώνη και Φαρισαίου», ακολουθεί  «του Ασώτου Υιού», στη συνέχεια «της Απόκρεω» και τελευταία η Κυριακή της «Τυρινής», κατά την οποία γίνονται όλοι οι εορτασμοί. Η επόμενη μέρα είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής και ονομάζεται Καθαρά Δευτέρα.

Οι Αποκριές συνδέονται με τη γιορτή του Διονύσου. Όλες οι εορτές με τα λεγόμενα «μασκαρέματα»,τις μεταμφιέσεις δηλαδή, προέρχονται από την Αρχαία Ελλάδα, όπου οι Αρχαίοι Έλληνες προς τιμή του Θεού Διονύσου έπιναν κρασί, ξεχύνονταν με μάσκες στους δρόμους και συμπεριφέρονταν προκλητικά και ερωτικά άνευ περιορισμού, Το παγανιστικό αυτό έθιμο έδινε την ελευθερία να προβούν σε κολάσιμες σεξουαλικές πράξεις άνευ ταυτότητας.

Στην Ελλάδα τηρείται το έθιμο της μεταμφίεσης σε δρόμους, πλατείες και γειτονιές. Τα αστεία κουστούμια, οι σερπαντίνες, το κομφετί, η δυνατή λάτιν μουσική κλιμακώνουν την ατμόσφαιρα. Πολλά καρναβάλια όπως της Πάτρας και του Ρίο ντε Τζανέιρο τραβούν την προσοχή! Η Καθαρή Δευτέρα συνοδεύεται με λαγάνα, χαλβά, τουρσί, ταραμά και το πέταγμα του χαρταετού. Πόσο φαντασμαγορικό είναι το θέαμα πολύχρωμων χαρταετών στον ουρανό κάθε μικρού χωριού αλλά και της Αθήνας! Στην Αθήνα μυριάδες άνθρωποι κατακλύζουν τους λόφους Φιλοπάππου και Λυκαβηττού. Οι διάφοροι Δήμοι διοργανώνουν μουσικές παραστάσεις με δωρεάν φαγοπότι.

Ωραία ακούγονται όλα αυτά. Νιώθω όμως πως τελικά οι μάσκες πρέπει να πέσουν επιτέλους .Αλήθεια, πόσοι περιμένουν αυτές τις μέρες για να ξεσαλώσουν αχαλίνωτα με ποτό, σεξ και κολάσιμες πράξεις; Θυμάμαι πέρυσι πόσο σοκαρίστηκα όταν διάβασα μία αγγελία στην οποία Πατρινός προσέφερε δωρεάν διαμονή και έξοδα σε γυναίκες απ’ όλη την Ελλάδα για όλο το διάστημα των εορτών, με ανταλλαγή σεξουαλικές περιπτύξεις μαζί του… Πόσο φτηνοί έχουν γίνει κάποιοι χρησιμοποιώντας έθιμα τέτοιου τύπου; Μήπως η γιορτή αυτή δεν είναι τόσο αθώα τελικά; Μήπως η γιορτή αυτή δε γίνεται μόνο για τα παιδιά; Μήπως γίνεται για πολλούς δειλούς κι απρόσωπους θύτες; Μήπως γίνεται για όσους δεν έχουν την τόλμη να πράξουν ελεύθερα όσα επιθυμούν με το πρόσωπό τους, φορώντας έτσι μία μάσκα; Τελικά η δειλία αυτή είναι πιο ανήθικη από κάθε κολάσιμη πράξη που γίνεται με πρόσωπο καθαρό και δίχως μία μάσκα μαϊμούς…


Σόφη Λύσσαρη
καθ. αγγλικής φιλολογίας –δημιουργικής γραφής (Brunel University)

συγγραφέας/αρθρογράφος

Ημέρα των Ερωτευμένων (Αγίου Βαλεντίνου)


(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Η Πένα της Αττικής", Τεύχος 17, Φεβρουάριος 2015)

Θα ξεκινήσουμε φίλοι μου με μία ιστορική αναδρομή για την καθιέρωση αυτής της εορτής.

Η ταύτιση του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου με την Ημέρα των Ερωτευμένων ξεκίνησε από την Αγγλία του Μεσαίωνα. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου,
του Πάνα των Ελλήνων. Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ. ως ειδωλολατρική. Στη θέση της μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου.

Πολλοί ύμνησαν τον Έρωτα!
Την πρώτη όμως γραπτή αναφορά στον Άγιο Βαλεντίνο την έχουμε το 1382, στο ποίημα «Το Κοινοβούλιο των πουλιών» του Βρετανού Τζέφρι Τσόσερ. Οι 699 στίχοι αναφέρουν πως κάθε τέτοια μέρα τα πουλιά συγκεντρώνονταν μπροστά στη θεά της φύσης για να διαλέξουν ερωτικούς συντρόφους. Μα κι ο Σαίξπηρ στο τραγούδι της Οphelia στο έργο «Άμλετ» αναφέρεται στον έρωτα με τη γιορτή του Αγίου.

Πλέον, η γιορτή του έρωτα έχει εμπορευματοποιηθεί στο μέγιστο. Ξαφνικά στην Αμερική αυξήθηκαν οι πωλήσεις των ερωτικών καρτών με παγκόσμιο αποκορύφωμα την αγορά λουλουδιών, κοσμημάτων, σοκολατένιων γλυκισμάτων. Μήπως τελικά όλο αυτό είναι ένα «παζαράκι» καλά στημένο; Μήπως όλο αυτό είναι μία έμπνευση της βιομηχανίας η οποία αποκομίζει κέρδη χρησιμοποιώντας τον έρωτα ως εξιλαστήριο θύμα;

Μήπως πάλι εμείς «χαμένοι» μέσα στην καθημερινότητά μας και στις ενοχές από τη μη εκδήλωση ενδιαφέροντος στο/η Βαλεντίνο/α μας «αφηνόμαστε» μία ημέρα του έτους σε κάτι διαφορετικό; Αλήθεια, αυτό αξίζει ο έρωτας; Μία ημέρα το χρόνο; Θέλοντας και μη, ο στολισμός των καταστημάτων, οι καρδούλες και τα «φρου-φρου» θα μας υπενθυμίσουν την ύπαρξη του ανθρώπου μας. Στιγμιαία δηλαδή θα θυμηθούμε πως ερωτευθήκαμε κάποτε κι αυτό αποκαλώ «κατάντια».

Ας δώσουμε ένα επιπλέον χρώμα στη μέρα αυτή ο καθένας μας με αναζωπύρωση του έρωτα και αναβάθμιση της καθημερινότητάς του. Το πιο υπέροχο συναίσθημα είναι ο έρωτας κι αυτός πεθαίνει μόνο όταν εμείς «πατήσουμε τη σκανδάλη».

Σας αφιερώνω τέσσερις στίχους από το ποίημά μου «Ξαφνικός Έρωτας», ποιητική συλλογή «Κατάθεση Ψυχής» (2012).

« Έρωτας ξαφνικός σου κάρφωσε τα βέλη
κι εσύ επαναστατείς όπως οι έκπτωτοι αγγέλοι»

Σόφη Λύσσαρη
καθ. αγγλικής φιλολογίας και δημιουργικής γραφής(Brunel University)

συγγραφέας/αρθρογράφος/ποιήτρια/writing coach