Συνέντευξη της κ. Σόφης Λύσσαρη στον κ. Σάββα Τριανταφυλλίδη (σταθμός Music Creations)

Σόφη Λύσσαρη : Ποίηση και κρίση 'αξιών΄

(δημοσιεύθηκε στο www.vres-agrinio.gr, την 3/11/2012)

Δεν είναι η ποιητική μανία μου που με οδηγεί σε δρόμους στοχαστικούς και σε αναζητήσεις εσωτερικές.Δεν είναι το βαθύ σκοτάδι της νύχτας μας....αλλα η 'νύχτα' της μέρας μας....

Δεν είμαι εγώ που σας μιλώ αλλά η φωνή της συνείδησης ενός ανθρώπου που χάνεται στον κόσμο το δικό του...τον ποιητικό για μένα ,τον τρελό ή φευγάτο για πολλούς....

Έχετε αναρωτηθεί πώς η κρίση αξιών έχει αλλοτριώσει κάθε στιγμή της ζωής σας; Έχετε δει τη 'νύχτα' σας όταν γύρω σας βλέπετε μόνο ' φως '; Έχετε καταλάβει πως η μέρα σας δε θα 'πρεπε να έχει σκιές ή πινελιές σκοταδισμού κάθε είδους;

Ναι ,μιλώ για την κρίση αξιών στο 'είναι 'μας....όλων ...και στο δικό μου....Πόσες φορές στη ζωή σας αρνηθήκατε να είστε 'διαφορετικοί ' παρά ακολουθήσατε πιστά μία οδό συμβιβασμού με το κατεστημένο καθιστώντας έτσι τους εαυτούς σας/μας συνενόχους στο 'φόνο' των αξιών,των πιστεύω,των ιδανικών;Η κρίση αξιών επιβραβεύεται με τη σιωπή και τη συνέναισή μας στο' βιασμό' μιας χαμένης αθωότητας..... Κι εγώ κουράστηκα να συναινώ...Αντιδρώ μέ την πένα... Αυτό δε με καθιστά αθώα αλλά τουλάχιστον με την ποίησή μου εκφράζω μια έντονη αντίδραση σε ΄Αφέντες' και ΄Θηρία' που θέλησαν να με βάλουν σε ένα 'μπουντρούμι' για να ζήσω τη σημερινή πραγματικότητα....

Ναι , δε δέχομαι υποταγή από τις νέες συνήθειες και τα δήθεν ιδανικά. Δε θα πάψω να μιλώ και να αντιδρώ.Δε θα με φιμώσει η στυφή πραγματικότητα.Αξίζει να βαδίζει κανείς με σύνεση , απλότητα ,όνειρα,,αυθεντικότητα.... Η ποίηση είναι ένα κλειδί . Ανοίγει την πόρτα εκείνη που μας θυμίζει είτε γράφοντάς την είτε διαβάζοντάς την πως υπάρχει ουσία και αλήθεια. Υπάρχει χρώμα και ζωή πιο πέρα....Μην αγνοούμε το σκοτάδι που μας περικυκλώνει.Ας αναζητήσουμε το φως που υπάρχει μέσα μας κι ας το βγάλουμε προς τα έξω....Δεν είναι ντροπή η ποίηση ,ούτε τρέλα.Είναι μία αξία διαχρονική που δε θα αφήσω να αλλοτριωθεί...

Σε έναν κόσμο καλύτερο μέσα από την ποίηση

Σόφη Λύσσαρη

Ποιήτρια/Στιχουργός/Συγγραφέας

Συνέντευξη με την Βασιλεία Κοσμά Χατζηστυλιανού

Αναδημοσιεύεται από το www.vres-agrinio.gr της 30/10/2012

Συναντήσαμε τη Σόφη Ι.Λύσσαρη, με αφορμή την έκδοση της πρώτης της ποιητικής συλλογής " Κατάθεση Ψυχής" ......

Λίγα λόγια για τη Σόφη Η Σόφη γεννήθηκε στο Αγρίνιο από γονείς εκπαιδευτικούς. Σπούδασε Αγγλική φιλολογία στο πανεπιστήμιο BRUNEL του Λονδίνου και ειδικεύτηκε στη δημιουργική γραφή καθώς από μικρό παιδί είχε κλίση στη συγγραφή και ειδικά στην ποίηση. Εργάζεται ως Υπαξιωματικός του Λιμενικού. Ταυτόχρονα είναι εξετάστρια προφορικών Αγγλικής γλώσσας του Υπουργείου Παιδείας στο Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας 2 φορές το έτος, ενώ έχει εργαστεί ως καθηγήτρια αγγλικών αρκετά χρόνια στο παρελθόν.

Εκτός από ποιήματα και μυθιστορήματα γράφει στίχους.
Έχει γράψει βιβλία, τα περισσότερα στα αγγλικά και ένα στα ελληνικά. Γράφει συνήθως με ψευδώνυμα άρθρα σε περιοδικά και ιστοσελίδες. Άρθρα με το όνομά της έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό 'ΝΕΑ ΠΛΕΥΣΗ' του Λιμενικού Σώματος.
Ο τραγουδιστής και συνθέτης Δόξας Κώστας Γ. έγραψε μουσική για το ποίημα του βιβλίου 'Γράμμα' και το όμορφο βίντεό του το παρουσίασε στο you tube. Στις 20 Σεπτέμβρη του 2012 ο συνθέτης Νίκος Φυλακτός σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δήμος Ν.Ηρακλείου στο Κτήμα Φιξ, της έκανε μία έκπληξη μέσα από τη διοργάνωση απαγγελίας τεσσάρων ποιημάτων της συλλογής 'Κατάθεση Ψυχής' - 'Ελλάδα' , Έρωτας' , 'Ξενιτιά' ,'Δημοκρατία της ντροπής'.

 

Ποιήτρια - Στιχουργός - Συγγραφέας... με αυτή τη σειρά ?

Nαι με αυτή τη σειρά… Στην Ελλάδα εμφάνισα έργο μου με το όνομά μου ως ποιήτρια και σύντομα θα εμφανίσω έργο μου με τα τραγούδια μου ως στιχουργός. Συγγραφέας είμαι πάντα, όχι μόνο εξαιτίας της δημιουργικής γραφής που ειδικεύτηκα, αλλά επειδή κάθε μέρα γράφω.

Η "Κατάθεση Ψυχής" είναι η πρώτη σας ποιητική συλλογή. Ωστόσο ξεκινήσατε με την συγγραφή βιβλίων. Η ποίηση, σε σχέση με τη λογοτεχνία, απελευθερώνει τα συναισθήματα, είναι κατάθεση ψυχής ?

Η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή ‘Κατάθεση Ψυχής’ είναι όντως κατάθεση ψυχής. Η λογοτεχνία δεν αποτελεί άμεσα έκφραση προσωπικών βιωμάτων του συγγραφέα, μπορεί να είναι και προϊόν μυθοπλασίας ή έρευνας… Η ποίηση είναι καθαρά προϊόν βιωμάτων.

Η συλλογή περιλαμβάνει 53 ποιήματα - είναι αυτοβιογραφικά ή αποκύημα μιας δημιουργικής φαντασίας ?

Ξεκάθαρα η συλλογή μου είναι αυτοβιογραφική. Περιγράφει συναισθήματα αλλά και καταστάσεις της ζωής μου.

Στην εισαγωγή της συλλογής σας, λέτε πως το γράψιμο τόσο του πεζού όσο και του ποιητικού λόγου είναι μαγεία. Τι είναι η μαγεία για 'σας?

Μαγεία για μένα είναι το να εκφράζομαι μέσα από το γράψιμο είτε ποιημάτων είτε ενός κειμένου. Μαγεία είναι το να γράφω ακόμα και το ‘σ’ αγαπώ’ σ’ ένα μικρό χαρτάκι. Όλη μου η ζωή μέσα από το γράψιμο είναι ένα ταξίδι μαγικό. Και ζω αυτό το ταξίδι.

Σήμερα με τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που ζούμε όλοι μας, και με όλα όσα ακολουθούν μια τέτοια κατάσταση, υπάρχει χώρος στη ζωή μας για την ποίηση ?

Ναι, φυσικά. Είναι η μόνη διέξοδος η ποίηση. Σου αφήνει ένα συναίσθημα όταν τη διαβάζεις και πολύ μεγαλύτερο συναίσθημα όταν τη γράφεις. Παρότι δεν πουλώ την ποίησή μου, γίνομαι πλούσια από τα υπέροχα μηνύματα των αναγνωστών που δέχομαι καθημερινά.

Ένα από τα ποιήματά σας είναι και " H Νεκρική σιγή" - η νεκρική σιγή μας βοηθά να δούμε μέσα μας ? Με την απομόνωση μπορούμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας καλύτερα ή οι συναναστροφές μας μας βοηθούν να δούμε μέσα μας ?

Ένας ποιητής χρειάζεται τη Νεκρική Σιγή, την ηρεμία, προκειμένου να δημιουργήσει. Είναι ωραίο να είναι παρατηρητής μέσα από τις κοινωνικές συναναστροφές, αλλά για να γράψει κανείς χρειάζεται και τη μοναχικότητα. Η μοναχικότητα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τη μοναξιά. Θα σας υπενθυμίσω τους τέσσερις τελευταίους στίχους του ποιήματος:
«Νεκρική σιγή, μούσα των ποιητών
και σύντροφος της πένας
αν πάψεις να μιλάς μες στη σιωπή σου
θα πάψω να δημιουργώ»

Οι γονείς σας έχουν σχέση με τη συγγραφή ή την ποίηση ? Πώς αντέδρασαν όταν έμαθαν πως ασχολείστε με την ποίηση και πως θα εκδόσετε τα ποιήματά σας ?

Ο πατέρας μου, Ιωάννης Λύσσαρης, είναι μαθηματικός και συγγραφέας. Καταλαβαίνετε ότι από μικρό παιδί είχα ίνδαλμα τον πατέρα μου. Οι γονείς μου έμαθαν για πρώτη φορά ότι γράφω σε ηλικία 10 χρονών όταν έγραψα το πρώτο μου ποίημα και την πρώτη σχολική εφημερίδα. Τι έκαναν; Βοήθησαν να τη βγάλω σε αντίτυπα και να τη μοιράσω στο σχολείο. Πάντοτε ήταν δίπλα μου σε κάθε συγγραφική μου κίνηση, αλλά ήθελαν επιτέλους να εμφανίσω με το όνομά μου έργο μου.

Η γειτονιά σας γνωρίζει πως γράφετε ποιήματα ?

Τι να σας πω; Πιστεύω πως ναι. Δεν είμαι όμως ο άνθρωπος που θα διατυμπανίσει ότι γράφει.

Τι υπερισχύει περισσότερο στην καθημερινότητά σας - η λογική, το συναίσθημα, ή η διαίσθηση ?

Θα έλεγα και τα τρία υπάρχουν έντονα στη ζωή μου. Σε κάθε περίπτωση λειτουργώ με διαφορετικό τρόπο. Τον παν για μένα είναι η διαίσθηση κι έχω μεγάλη εμπιστοσύνη σε αυτή. Μετά έρχεται η λογική, η οποία με αναγκάζει να προσγειώνομαι σε κάθε πραγματικότητα. Τέλος, υπάρχει ο συναισθηματισμός που εκφράζεται στα αγαπημένα μου πρόσωπα, φίλους και μέσα από το συγγραφικό έργο μου.

Πείτε μου ένα όνειρό σας που έχει πραγματοποιηθεί και ένα ακόμη που δεν έχει πραγματοποιηθεί.

Το ‘Κατάθεση Ψυχής’ ήταν ένα στοίχημα και ένα όνειρο ζωής για μένα. Δεν πίστευα ποτέ πως θα έγραφα το συγκεκριμένο βιβλίο χωρίς ψευδώνυμο. Πολλά από τα ποιήματα φωτογραφίζουν έντονες καταστάσεις στη ζωή μου και κάποια από αυτά είναι τόσο προσωπικά σα να διαβάζει κανείς ένα ημερολόγιο. Ένα απ’ τα όνειρά μου που θα ήθελα να πραγματοποιηθεί είναι να τραγουδηθούν ποιήματα και στίχοι μου.

Τα ποιήματά σας σ.σ. "Κατάθεση Ψυχής" αποφασίσατε να τα εκδόσετε σε μόλις 50 συλλεκτικά αντίτυπα και να τα διαθέσετε προς ανάγνωση στο προσωπικό σας ιστολόγιο sophielyssari.blogspot.com. Γιατί αποφασίσατε να το κάνετε αυτό ?

Θα σας πω. Είμαι ενάντια στο να πωλείται η ποίηση. Δε θα μπορούσα ποτέ να γίνω εμπορική ποιήτρια, πόσο μάλλον, η δική μου κατάθεση ψυχής να πωλείται για λίγα ευρώ. Είναι θέμα αρχών, αντίληψης και πιστεύω μου. Προτίμησα να διαβάζονται δωρεάν. Με ενδιαφέρει να αγαπιούνται αυτά που γράφω κι όχι τα χρήματα. Τα συγκεκριμένα αντίτυπα δόθηκαν σε κάποιες δημοτικές βιβλιοθήκες και στολίζουν τις προσωπικές βιβλιοθήκες αγαπημένων μου προσώπων.

Σπουδάσατε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Brunel στο Λονδίνο και επόσης ειδικευτήκατε στην δημιουργική γραφή.
Τα πρώτα σας βιβλία ήταν στα αγγλικά, αλλά τα ποιήματά σας είναι στα ελληνικά. Η ποίηση είναι μια πολύ ιδιαίτερη υπόθεση ?

Φυσικά. Η ποίηση είναι η ζωή μου. Μην ξεχνάτε πως η μητρική μου γλώσσα είναι η ελληνική και το συναίσθημα εκφράζεται στη μητρική γλώσσα κάποιου. Θα ήθελα να μείνω στην Ελλάδα αγαπητή και γνωστή μέσα από την ποίησή μου.

Ποιο ποίημα διακρίνετε περισσότερο και για ποιο λόγο . Πείτε μου μια φράση του, που είναι βαθιά χαραγμένη μέσα σας

Λατρεύω το ποίημα ‘Απλότητα’. Η απλότητα είναι κάτι που με διακρίνει. Δύο μου στίχοι θα ήθελα να με ακολουθούν και στην τελευταία κατοικία μου ακόμα:
«Το πνεύμα σου στο χώμα δεν πατά
και η ψυχή σου ψηλά πάντα θα πετά…»
Επίσης δύο στίχοι που έχουν αγαπηθεί από το ποίημα αυτό είναι οι εξής:
«Η απλότητα έχει πλούτο και μεγαλείο
που σπάνια αποδεικνύεται.»

Η γραφή αλλά και η ανάγνωση της ποίησης είναι μια μοναχική ενασχόληση - παρόλα αυτά πιστεύετε πως μπορεί να αποτελέσει και ένα παράθυρο επικοινωνίας με τον κόσμο ?

Φυσικά, μέσα από την ποιητική συλλογή αυτή, γνώρισα πολύ κόσμο διαδικτυακά, κόσμο που ταυτίστηκε με συγκεκριμένα ποιήματά μου και καταστάσεις, κόσμο που μου έστειλε τις προσωπικές του εξομολογήσεις, κόσμο που αγάπησε την ψυχή μου. Εμένα. Φυσικά η τέχνη αποτελεί μορφή επικοινωνίας. Πόσο μάλλον η ποίηση.

Πείτε μου τον πρώτο συγγραφέα ή ποιητή που σας ταξίδεψε με το έργο του.

Ο πρώτος συγγραφέας που με ταξίδεψε ήταν ο Paulo Coelho μέσα από το πρώτο βιβλίο του που διάβασα, τον ‘Αλχημιστή’. Οι πρώτοι ποιητές που με ενέπνευσαν ήταν ο Κωστής Παλαμάς, ο Καβάφης και ο Ελύτης.

"Πίσω μονάχα μη κοιτάς τη ζωή σου και ζηλεύεις
'όργωσε' το είναι σου γιατί μόνο εκείνο έχεις " Τελικά οι δυσκολίες της ζωής ξεπερνιούνται με ένα δυνατό είναι ?

Έχω αποδείξει στη ζωή μου και σε όσους ξέρουν τη ζωή μου ότι με τη δύναμη, τη θέληση και την πίστη ξεπερνιούνται τα πάντα. Αν έχεις την πίστη, την αγάπη και την ελπίδα, αποκτάς και τη Σοφία.

Με ποιο τρόπο μπορούμε να ξεπεράσουμε 'τα χρόνια τα χαμένα' ?

Με το να κερδίσουμε χρόνο. Με το να μην κοιτάξουμε πίσω. Με το να πατήσουμε πάνω στις δυσκολίες και στα εμπόδια για να ανέβουμε ακόμα ένα σκαλί. Τότε τα χρόνια δε θα ‘ναι χαμένα… Έτσι βγαίνεις κερδισμένος.

Κάποια ποιήματα έχουν μια δόση απαισιοδοξίας, ενώ σε κάποια άλλα διακρίνουμε αντοχή και ψυχική δύναμη. Αυτό είναι τελικά η ζωή μας, μια εναλλαγή συναισθημάτων και καταστάσεων ? Θα λέγατε ότι σας κερδίζει η αισιοδοξία ή βλέπετε τη ζωή με απαισιοδοξία ?

Κάποιοι μ’ έχουνε χαρακτηρίσει ως απαισιόδοξη ποιήτρια ή κάποια απ’ τα ποιήματά μου έχουν χαρακτηριστεί ως πεσιμιστικά. Διαφωνώ. Είμαι ρεαλίστρια. Κάθε ποίημα γράφτηκε σε κάποια στιγμή της ζωής μου με το ανάλογο συναίσθημα που επικρατούσε τη στιγμή εκείνη. Είμαι πολύ αισιόδοξος άνθρωπος από τη φύση μου. Έχω αντιμετωπίσει καταστάσεις που ίσως άλλοι να δείλιαζαν ν’ αντιμετωπίσουν.

Τα λάθη μας μας βοηθούν να γίνουμε πιο σοφοί ?

Φυσικά, αν μέσα από τα λάθη μας μαθαίνουμε και εάν δεν τα επαναλαμβάνουμε. Πάντοτε όμως κάνουμε λάθη, γιατί είμαστε άνθρωποι.

Με ποιο ποίημά σας ταυτίστηκαν οι αναγνώστες περισσότερο ?

Μου βάζετε δύσκολα. Κάθε αναγνώστης έχει τους δικούς του λόγους για να ταυτιστεί. Θα σας πω όμως τα ποιήματα που ξεχώρισαν. Το ποίημα ‘Γράμμα’, το οποίο μελοποιήθηκε από τον τραγουδιστή-συνθέτη Κώστα Γ. Δόξα. Τα ποιήματα ‘Δημοκρατία της Ντροπής’, ‘Ξενιτιά’, ‘Ελλάδα’, ‘Έρωτας’ διακρίθηκαν και ξεχώρισαν στα μάτια του συνθέτη Νίκου Φυλακτού, ο οποίος φρόντισε να απαγγελθούν δημόσια στις εκδηλώσεις του Δήμου Ηρακλείου Αττικής. Άλλα ποιήματα που ξεχώρισαν ήταν ‘Σκάλα της Ζωής’, ‘Απλότητα’, ‘Πατέρα’, ‘Μέσα απ’ τον καθρέφτη’, ‘Νεκρική σιγή’, ‘Ηλιοβασίλεμα σιωπής’.

Ζούμε σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η τεχνολογία και το facebook. Μαθαίνουμε τα πάντα μέσα στο διαδίκτυο, στις ιστοσελίδες και στα blogs γίνεται μια απίστευτα ραγδαία αναπαραγωγή ειδήσεων και παρακολούθηση των εξελίξεων. Πιστεύετε ότι το διαδικτυο μειώνει τη διάθεσή μας να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή ένα ποίημα ?

Είμαι υπέρ του να κρατάω ένα βιβλίο στα χέρια μου. Μ’ αρέσει η υφή του, η μυρωδιά του. Όμως μην ξεχνάμε τη δύναμη του διαδικτύου. Αυτή τη στιγμή με διαβάζουν Έλληνες του εξωτερικού. Το διαδίκτυο δε μειώνει κατ’ ανάγκη τη διάθεση, επιτρέπει αντίθετα τη διάδοση της ποίησης.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας

Σύντομα θα εκδοθεί βιβλίο μου και θα παρουσιαστεί διαδικτυακά με 90 τραγούδια μου.

Σας ευχαριστώ.

Ευχαριστώ το VRES AGRINIO για την τιμή που μου κάνει. Αυτή είναι η πρώτη συνέντευξή μου και ένας τρόπος να εκφράσω τις απόψεις μου στον κόσμο που θα ήθελε να γνωρίζει λίγα πράγματα για μένα.....